De verschillende rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI) in Vlaanderen lozen jaarlijks een aanzienlijke hoeveelheid gezuiverd afvalwater op het oppervlaktewater (i.e. dus in beken en rivieren). In het kader van de droogtebestrijding heeft Aquafin een aantal van haar  WZI’s opengesteld voor het afhalen van gezuiverd afvalwater door landbouwers en gemeenten. Hiervoor werkt Aquafin met soepele contracten zodat het mogelijk is om in noodgevallen een overeenkomst voor één, twee of drie maanden af te sluiten. Daardoor kan er erg kort op de bal gespeeld worden als de vraag stijgt door aanhoudende droogte.

Alle modaliteiten zijn terug te vinden op https://www.aquafin.be/nl-be/partners-en-

bedrijven/gezuiverd-afvalwater/hoe-gezuiverd-afvalwater-afnemen-bij-aquafin. Niet alle  WZI’s zijn evenwel geschikt voor het afhalen van gezuiverd afvalwater (effluent) door landbouwers en gemeenten. Het afhalen moet immers op een veilige manier kunnen gebeuren en een goede communicatie (o.a. kwaliteit) naar de eindgebruiker is belangrijk. Er moet ook vermeden worden dat er slib uit de nabezinkingsbekkens wordt opgezogen, wat aanleiding geeft tot bijkomende investeringen voor het realiseren van de aftappunten. 

Recent is een europese verordening ‘Water  euse’ goedgekeurd die minimale kwaliteitseisen oplegt waaraan RWZI effluent moet voldoen om als irrigatiewater in de landbouw gebruikt te mogen worden. De verordening dient vertaald te worden in concrete wetgeving uiterlijk 3 jaar na in voege treding van de verordening (dit wil zeggen dat dit uiterlijk tegen maart 2023 in wetgeving moet vertaald worden in Vlaanderen) maar impliceert dat bijkomende voorzieningen (bijv. desinfectie) nodig zullen zijn. 

Daarnaast kunnen ook bedrijven gezuiverd afvalwater van Aquafin gebruiken. Dit kan dan rechtstreeks gebruikt worden voor allerlei toepassingen (waar in principe geen drinkwaterkwaliteit voor nodig is), met uitzondering voor menselijke consumptie en voor sanitaire toepassingen (bv. douches). Sommige bedrijven gebruiken het als koel- of proceswater en ruimfirma’s reinigen er hun tankwagens mee of gebruiken het om te ontstoppen.

Als een bedrijf het gezuiverde afvalwater als proceswater wil benutten, dan is verdere zuivering nodig. Met bijkomende behandeling kan het gezuiverde water worden opgewaardeerd tot eender welke gewenste kwaliteit, zelfs tot en met drinkwater (bvb WPC Torreele in Wulpen).

Alle modaliteiten zijn terug te vinden op https://www.aquafin.be/nl-be/partners-enbedrijven/gezuiverd-afvalwater/voor-bedrijven.

Desondanks is er nog een ruim aanbod aan gezuiverd afvalwater beschikbaar dat via de waterlopen wordt afgevoerd naar de zee en een potentiële bron is in de strijd tegen de droogte. Aquafin blijft dan ook haar medewerking verlenen aan initiatieven van potentiële afnemers en partijen die mee willen investeren in gezamenlijke infrastructuur.

Engagement
Inagro onderzoekt de opportuniteit om het effluent van RWZI Ledegem te gaan hergebruiken voor de landbouw, door middel van een leidingnetwerk.
Deze case werd geselecteerd op basis van een eerste inschatting van volgende criteria :
• Voldoende dagdebiet tijdens droogweeromstandigheden
• Een beperkte dagvoorraad om lange stilstand van het water (en kwaliteitsproblemen) te vermijden
• Omliggende behoefte van de landbouw en efficiënte verdelingsmogelijkheden (locatie) vanuit de RWZI
• Impact van het af te nemen debiet op het debiet van de ontvangende waterloop.
Indien uit het verder onderzoek blijkt dat dit een goede case is én indien minstens 3 landbouwers gevonden worden, kan deze tegen 25/2/2022 ingediend worden voor de projectoproep “Hergebruik estwater”.
Indien minder dan 3 landbouwers gevonden worden kan deze case in de loop van 2022 ingediend worden voor de komende oproep rond “huishoudelijk effluent”.
De effectieve uitvoering zal evenwel pas kunnen gebeuren onder voorbehoud van onderstaande (niet limitatieve) randvoorwaarden :
• Er dient financiering gevonden worden voor het deel dat niet gesubsidieerd is (20 tot 25 % i.f.v. de projectoproep) (landbouwers, gemeenten, …)
• Technische haalbaarheid
• Impact op de waterstanden (de ontvangende waterloop dient immers steeds een minimaal debiet te ontvangen)
• Het project moet rendabel zijn
Aquafin engageert zich om RWZI Ledegem beschikbaar te stellen voor dit project waarbij wel rekening dient gehouden te worden met een te leveren debiet aan de ontvangende waterloop. De kosten (aanleggen leidingnetwerk, …) en aanverwante kosten (staalnames, labo-analyses, eventuele opwaardering effluent ikv uropese verordening ‘Water euse’, …) kunnen evenwel niet door Aquafin ten laste genomen worden.