De opzet van dit project is de herdenking en herinrichting van bestaande groene zones nabij de waterloop Kattebeek. Vanuit een eerdere conceptstudie (2017) voor de wijk Oostkouter – opgemaakt door uapS – wordt de Kattebeek met aansluitende (onderbenutte) groene ruimtes gezien als de ruggengraat voor de leefbaarheid van de wijk. Deze ecologische en landschappelijke corridor sluit voorts aan bij de recreatieve sportcluster Palaestra en vormt een belangrijke as binnen de wijk.
In dit project bespreken we een aantal zones rond de Kattebeek in Petegem, het zijn groene zones die aansluiten bij de wijken rond de Oostkouterlaan en rond de sportvelden van het sportcomplex Palaestra.
Deze wijken zijn heel divers, sommige bewoningstypes zijn zeer dens (tweegevelwoningen) tot heel ruim, sommige wijken zijn al heel oud, andere jong.
Ze hebben echter één ding gemeen, de open groene gebieden (veelal in eigendom van de stad Deinze) bestaan voornamelijk uit onmetelijk groene grasvelden.
Het oppervlak van alle graspleinen samen vormt een aanzienlijk aandeel binnen deze woonwijken, de grootste bevinden zich rond het KSA gebouw – nabij het sportcomplex Palaestra. Sommige grasvlaktes hebben een sociale functie als speelterrein voor de kinderen uit de wijk en als rust- en ontspanningszone voor volwassenen. Deze monotone grasvlaktes hebben echter heel wat nadelen:
- Deze grasvlaktes worden bijna elke week gemaaid, wat een grote kost is voor de stad en gepaard gaat met heel wat CO2-uitstoot en lawaaihinder.
- De meerwaarde voor de wijk is beperkt, op sommige plaatsen worden de vlaktes wel gebruikt als groot speelvlak, maar op de meeste plaatsen zijn de gazonvlaktes verlaten ruimtes. Er zijn geen afgesloten, knusse plaatsen te vinden op deze vlaktes. De aantrekkingswaarde voor jong en oud is beperkt.
- Grote grasvlaktes bieden geen verkoeling en schaduw tijdens hete zomers, een nadeel dat door de klimaatproblematiek alleen maar versterkt wordt.
- De aanwezige flora en fauna is heel beperkt. Natuurrijke plekjes zijn er nauwelijks en de soortenrijkdom in de ganse zone is dan ook bijzonder laag. Er zijn weinig nestmogelijkheden voor vogels en spontane begroeiing van streekeigen planten krijgt geen kans. De beperkte natuurplekjes zijn groene eilanden die niet verbonden zijn door ecologische corridors, wat nefast is voor een goede migratie van dieren en planten.
Toch heeft zo’n groot oppervlak heel wat mogelijkheden om de biodiversiteit te verhogen. Verspreid over de wijk kunnen veel stukken grasveld plaats maken voor natuurvriendelijkere oplossingen. Met relatief kleine ingrepen en een onderhoud die zelfs goedkoper is dan het huidig onderhoud kan heel wat voordelen opleveren:
- Een grote winst voor de natuur , nestgelegenheid voor vogels, meer wilde bloemen, nectar voor vlinders,…
- Een afwisseling van zonbeschenen plaatsen en schaduwrijke plaatsen voor verkoeling in de warmer wordende zomers.
- Een betere tegemoetkoming aan de wensen van verschillende mensen : zowel mensen die enkel op zoek zijn naar ontspanning als natuurliefhebbers kunnen hun gading vinden. De verschillende functies van de groenzones (ontspanning, speelzones en natuurbeleving) kunnen heel gemakkelijk gecombineerd worden.
De grasvlaktes kunnen op verschillende manieren worden heraangepakt en aangevuld, met onder andere :
-Aanleg en planten stroken van streekeigen struiken en heesters
-Aanleg bloemenvelden
-Inrichten/aanplanten boomgaard
-Inrichting met zitelementen
-Onderzoek en inrichting (zachte) recreatieve mogelijkheden bij de waterloop
Grof geschat kunnen we op die manier een herinrichting opstarten voor enkele hectare (+/- 2,5 a 3 ha) groen gebied langs de waterloop tussen de woonwijken. Deze herinrichting kadert binnen een ecologisch beleid, waarbij de groen blauwe as zijn natuurlijke infiltratie- en bufferfunctie in de wijk behoudt, maar bovenal wordt in dit project beoogd om de biodiversiteit te verhogen en de aantrekkelijkheid voor zachte recreatie aan te wakkeren.