Transfo Zwevegem: van elektriciteitscentrale naar recreatieve ‘hotspot’

De monumentale elektriciteitscentrale Transfo langs het kanaal Bossuit-Kortrijk maakt sinds mensenheugenis deel uit van de gemeente Zwevegem. In 2001 werd de centrale buiten gebruik gesteld. Dit plaatste de gemeente voor een bijzonder grote uitdaging: de beschermde en verlaten industriële site had een strategische betekenis voor de gemeente Zwevegem maar tegelijkertijd was het zonneklaar dat een duurzame herbestemming buitengewoon moeilijk is. Specialisten uit binnen- en buitenland bevestigden de uitzonderlijke waarde van het gebied. Het is een exclusieve site met een indrukwekkend en uniek industrieel archeologisch patrimonium.

Sinds 2002 werd daarom een intensieve samenwerking met verschillende partners opgezet met als doel een ambitieus herontwikkelingsproject uit te werken en te realiseren. Na de definitieve stopzetting van de elektriciteitsproductie besloot de gemeente Zwevegem om dit waardevolle industriële erfgoed te verwerven, met de bedoeling het te restaureren en er een nieuwe bestemming aan te geven. Er werd voor de site een masterplan ontwikkeld, dat ondertussen in een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) is vertaald.

De herbestemming van dit monumentale industriële erfgoed gaat uit van een driedubbele, functie. Het hoofdgebouw krijgt stapsgewijs een multifunctionele herbestemming als volwaardig evenementencentrum. Op het programma staan een polyvalente evenementenhal, ruimte voor congressen, recepties, tentoonstellingen en horeca. Ook wordt onderzocht om logies onder te brengen op de site.

In de geïntegreerde gebiedsvisie voor het kanaal Bossuit-Kortrijk wordt de Transfo-site een recreatieve ‘hotspot’ die samen met de Gavers deel uitmaakt van een recreatief parkgebied.

• De omgeving wordt ingericht als een eigentijdse parkzone waar het aangenaam wandelen, luieren, kuieren, spelen en vertoeven is. Een mix van lichte vormen van actieve vrijetijdsbesteding (fietsen, wandelen, varen, etc.) en avontuurlijke sporten - op maat van en als het ware vergroeid met de site (klimmen, duiken, mountainbike, roeien, etc.) - vinden er hun plaats. De ketelzaal in het hoofdgebouw wordt als binnenzone voor avontuurlijk sporten ingericht. Het oliereservoir van 15 meter diep wordt een duiktank voor duikers.
• Voor de inrichting van de buitenomgeving is een masterplan opgesteld door de Franse landschapsarchitect Michel Devignes. Het gedeelte aan de waterkant wordt opgewaardeerd als attractieve plek voor recreatie. Tussen het kanaal en Transfo komt een volwaardige dijk met een trappenpartij tot aan het water. Het complex van de Brug wordt verbonden met de Transfo-site door de dijk door te trekken zodat één ‘platform’ ontstaat. Fiets- en wandelpaden doorkruisen het groengebied en sluiten naadloos aan op het fiets- en wandelcircuit langs het kanaal dat zich via de Schelde en het Spierekanaal uitstrekt tot in Wallonië en Noord-Frankrijk. De oude spoorwegbedding, die Kortrijk en Avelgem met elkaar verbindt, wordt op regionale schaal verder uitgebouwd tot een recreatieve as in een groene omgeving.

Op die manier wordt Transfo-Zwevegem geleidelijk aan getransformeerd tot een nieuwe unieke en aangename publieke plek. De site is ondertussen in volle renovatie. Transfo vierde in 2013 haar honderdste verjaardag.